Rowan Marijnissen, ic verpleegkundige en voorzitter v&vn ic, kan zich de eerste patiënt nog ontzettend goed herinneren. ‘We vroegen ons af of hij op de ic moest. Binnen een uur lag hij aan de beademing.’ Daar bleef het niet bij: ‘Die nacht hadden we al vier patiënten, de volgende dag 12. We moesten meteen praten over uitplaatsen. Normaal krijg je geen vier ic-patiënten onder je hoede, maar nu deden we het gewoon. We hadden soms geen tijd om de familie te spreken. De saamhorigheid onder de collega’s was fantastisch. Het was ook heel fijn dat de voorzitter van de Raad van Bestuur, Bart Berden, kwam vragen hoe het met ons was.’ Het kost tijd om deze ervaring te verwerken: ‘Als ik mijn ogen dicht doe, zie ik nog welke patiënt waar lag.’ 

Najla van Veen, verbindingsofficier in de zorg was tien weken verpleegkundige op de ic tijdens de crisis. ‘Ik vond het behoorlijk heftig. Als je realiseert dat iemand zijn laatste woorden uitspreekt, terwijl hij helemaal alleen is, dan hakt dat erin. Daar kun je je niet op voorbereiden.’ Meteen dacht ze na over hoe verpleegkundigen kunnen worden opgevangen. ‘De mentale klap komt later, als de adrenaline is uitgewerkt. Je ziet het nu gebeuren.’

Manon Goertz, rve manager ggz Zuyderland, kan dat beamen: ‘De verwijzingen naar de ggz onder personeel nemen toe. Het gaat om verpleegkundigen binnen het hele huis, niet alleen de kwetsbaren, die nu pas ervaren wat de impact was van de crisis.’ Ze roept andere bestuurders op hier alert op te zijn.

Welke consequenties heeft deze crisis voor het personeelsbeleid? 

Anita Wydoodt, lid Raad van Bestuur Elisabeth-Tweesteden Ziekenhuis, zag in haar organisatie veel verzuim onder verpleegkundigen die op de Covid-19 afdeling hebben gewerkt. ‘Psychische begeleiding moet een vast onderdeel zijn van het werk’, zegt ze.

Rob Dillmann, voorzitter Raad van Bestuur Isala, vindt dat werkgevers naar zichzelf moeten kijken: ‘Vanaf nu moeten we maximaal verpleegkundigen opleiden zodat we geen tekorten meer hebben.’

Het aantrekken van verzorgenden voor de ic van de onderkant arbeidsmarkt werkte in de crisis goed, aldus Philipp Jan Flach, ceo Logex.

Rowan Marijnissen, ic verpleegkundige en voorzitter v&vn ic, zag dat ze op de ic op een hoger niveau functioneerden. Ze kunnen nu rouleren over de afdelingen.

Zo kun je de ic opschalen met mensen van andere afdelingen, voegt Frank de Reij, voorzitter Raad van Bestuur Meander mc toe. Hij had zijn personeelsbeleid goed op orde tijdens de crisis: ‘Wij hadden heel veel invallers aan het werk. We hadden hotels geregeld zodat ze niet thuis hoefden slapen. De maaltijden werden door koks verzorgd. We hebben vreselijke dingen gezien, maar geen overspannenheid bij verpleegkundigen.’

Edwin Maalderink, lid Raad van Bestuur Gelre ziekenhuizen: ‘Dat is waar. We moeten als ziekenhuis de focus op onze eigen logistiek leggen.’

Tot slot doet Anja van Balen, sector banker zorg ABN Amro, een oproep om de beroepsgroep te koesteren. Laat ze regelmatig meepraten. ‘Als je tachtig procent van het werk doet, mag je toch wel een stem hebben?’